Jak rozwód wpływa na dziecko? Jak przygotować dziecko do rozwodu?
Rozwód stał się powszechnym zjawiskiem. Do mojego gabinetu trafiają zarówno dzieci rozwodzących się rodziców jak i sami rodzice szukający pomocy w tej trudnej życiowej sytuacji. Rozwód wiąże się z wieloma silnymi i często bardzo negatywnymi emocjami. Pojawia się złość, poczucie krzywdy, a niejednokrotnie chęć odwetu na partnerze/partnerce. Podczas rozstania partnerzy są mocno skoncentrowani na sobie i swoich emocjach. To moment, w którym łatwo zapomnieć na chwilę o potrzebach dziecka lub wciągnąć je, nawet nie do końca świadomie, w konflikt pomiędzy rodzicami.
Rozstanie rodziców to punkt zwrotny w życiu dziecka. Nie ma możliwości by przebiegło ono zupełnie bezboleśnie i bez żadnych strat dla dziecka. Jednak odpowiednie wsparcie w tym okresie pozwoli dziecku wypracować zdrowe sposoby reagowania i pomoże przystosować się do nowej sytuacji.
Warto pamiętać o kilku dobrych zasadach, które zastosowane pomogą dziecku przystosować się do nowej sytuacji rodzinnej:
Wyjaśnij dziecku co się dzieje.
Jako rodzice musicie przygotować dziecko do zmian związanych z rozwodem. Konieczne staje się zaplanowanie wspólnej rozmowy z dzieckiem, podczas której dowie się ono o Waszej decyzji. Rozwód najczęściej wiąże się z wyprowadzką jednego z rodziców co powoduje wiele zmian w życiu małego człowieka. Rozmowa ta musi mieć formę adekwatną do wieku dziecka. Planując ją musicie być gotowi, by wyrozumiale przyjąć każdą reakcję dziecka. Jeśli nie macie pewności jak się za to zabrać, skonsultujcie się z psychologiem.
Nie wciągaj dziecka w konflikt.
Wciąganie dziecka w konflikt zawsze przynosi mu szkodę – bez względu na jego wiek. Wpływa negatywnie nie tylko na jego stan emocjonalny, ale także uczy nieprawidłowych zachowań i utrwala nieprawidłowe relacje w rodzinie. Unikajcie kłótni w obecności dziecka – to Wasz konflikt, a nie dziecka, więc nie oczekujcie, że opowie się ono po jednej ze stron lub okaże Wam zrozumienie. Przysłuchiwanie się kłótniom rodziców uczy niejednokrotnie niewłaściwych metod rozwiazywania problemów i postepowania w trudnych życiowych sytuacjach.
Nie podważaj autorytetu drugiego rodzica.
Dziecko ma prawo do pozytywnej relacji z obojgiem rodziców. Mimo negatywnych emocji odczuwanych wobec byłego partnera, nie podważaj autorytetu drugiego rodzica i nie nastawiaj dziecka przeciwko niemu. Nie pozwól także by rozbiły to inne osoby z rodziny i najbliższego otoczenia. Pamiętaj, że obrażając czy mówiąc złe rzeczy o drugim rodzicu, ranisz dziecko i godzisz w jego pozytywny obraz mamy/taty. Rozstajesz się Ty, a nie Twoje dziecko z mamą czy tatą. Unikaj także rozmów z osobami trzecimi, w których wyrażasz się niepochlebnie o drugim rodzicu, jeśli może im się przysługiwać dziecko.
Współpracuj w wychowaniu.
Dla optymalnego rozwoju dziecko potrzebuje jasnych i stałych zasad panujących w domu. Rozwód nie zwalnia żadnego z rodziców z działań na rzecz wychowania dziecka. Ważne jest, abyście w miarę możliwości starali się współpracować podczas wybierania stosowanych metod wychowawczych i podejmowania najważniejszych decyzji. Po rozstaniu, gdy rodzice zaczynają tworzyć dwa osobne domy, nie sposób o dokładnie takie same zasady w obydwu. Starajcie się jednak, aby te najważniejsze reguły dotyczące wspólnego funkcjonowania, praw i obowiązków dziecka były spójne. Przekazujcie sobie najważniejsze informacje na temat sukcesów i trudności dziecka, bo tylko w taki sposób będziecie mogli je odpowiednio wspierać.
Bardzo ważne jest by rozwodzący się rodzice pamiętali o tych kilku zasadach postepowania w relacji z dziećmi. Każda sytuacja rozwodowa jest jednak inna i zasługuje na indywidualne podejście. W przypadku wątpliwości, warto skonsultować się z psychologiem, który pomoże rodzicom dokładnie zapanować rozmowę z dzieckiem na temat zmian, które nastąpią w rodzinie; pomoże zrozumieć emocje i zachowania dziecka w sytuacji rozwodu; stwierdzi czy dziecku potrzebna jest pomoc psychologa.
Zuzanna Wietecka – psycholog dziecięcy